ilginç bilgiler listesi

kumaşlar yıkandıktan sonra niçin çeker?
aslında kumaş ıslanınca lifler şiştiğinden kumaşın az biraz uzaması gerekmektedir. ama bükümlerin açılarındaki deformasyonun yarattığı çekme kuvveti daha fazla olduğundan sonuçta kumaş boydan kısalır. kumaş yıkandıktan sonra kurutulduğunda şişmiş lifler eski durumlarına gelirler. ama kumaş ilk ölçülerine dönemez. su, yüksek ısı, çalkalama, sabun hepsi kumaşın çekmesini kolaylaştırır. kumaş birkaç kez yıkandıktan sonra ölçüleri belli bir dengeye ulaşır ve ondan sonra yıkandığında çekmez.

çinlilerin gözleri niçin çekiktir?
yalnız çinlilerin değil, orta ve güneydoğu asya'da yaşayanların, japonların hatta eskimoların da gözleri çekiktir. aslında göz yapısı bütün dünyada aynıdır. farkı yaratan göz kapaklarıdır. çekik gözlü diye nitelendirilen ırklarda gözün üzerindeki göz kapağının ikinci kıvrımı, gözün üstüne daha çok inmiştir. bazı teorilere göre bu kıvrım insanların gözlerini yoğun kar tabakasının, göz kamaştıran ışığından korumak için bir çeşit kar gözlüğü gibi gelişmiştir. çin'de ve öteki bölgelerde her ne kadar yoğun kar yağmıyorsa da onların atalarının buzul çağında kuzeyde yaşadıkları daha sonra güneye indikleri kanıtlanmıştır. yalnız gözleri değil, burunları da rüzgara karşı korunmak için küçülmüş, burun delikleri soğuğu engellemek için daralmıştır. ciltleri de koruma amaçlı olarak yağlıdır. göz kapakları da yağlıdır. gözü ve iç tabakalarını kara ve buza karşı korur. yani çekik gözlü değil, düşük göz kapaklı, demek daha doğrudur.

insan korkunca niçin dişleri birbirine vurur?
bir insan büyük bir tehlike veya korku verici olayla karşılaşınca vücudu otomatikman savunmaya geçer. diğer canlılarda olduğu gibi dişler ve çene savunmanın ana mekanizmalarıdır.işte bu nedenle ilk insanlardan gelen kalıtımsal yapıdan dolayı önce çene ve dişler harekete geçer. çenedeki kaslar titrer, bu da sanki dişler birbirine vuruyormuş gibi görüntü verir.

akıl ile zeka arasında fark nedir?
akıl yalanla gerçeği, doğru ile yanlışı ayırabilme, bir konuda düşünce yürütebilme ve görüş bildirme yeteneğidir. insan olgunlaştıkça aklı gelişir. zeka ise bir olayı önce anlama, ilişkileri kavrama, yargılama ve açıklayarak çözme yeteneğidir. genel olarak 12 yaşına kadar gelişir, 20 yaşına kadar sürer sonra sabit kalır. zeka bir insanın her türlü olay karşısında aynı yeteneği gösterebileceği anlamına gelmez. bir besteci müzik yapıtını aklıyla değil zekasıyla yaratır. fakat en basit matematik problemini çözemeyebilir. sonuç olarak zeka, ruhsal olaylara, algı ve hafıza yeteneğine, tutkulara, eğilimlere göre farlılıklar gösterir. akıl somut olarak ölçülemez, zeka iq denilen testle ölçülebilir.

dolunay insan davranışlarını etkiler mi?
insanlar arasında bu inanç oldukça yaygındır. eskilerin ayın dönemlerine bağladıkları boş bir inancın günümüze uzanan bir varsayımıdır. bilim adamlarının yaptıkları bütün çalışmalar bu görüşün boş olduğunu kanıtlamıştır. ay, dünyadaki okyanusların gel-git denilen suların alçalması ve yükselmesi olayı üzerinde doğrudan etkisi vardır. vücudumuzdaki suyun oranı , okyanuslardaki su miktarıyla kıyaslanamaz. yani ayın çekim gücü insanı etkileseydi yalnız dolunayda değil her gün olması gerekirdi. dolunayda ayın parlaklığı da pek önemli bir etken değildir. çünkü gönderdiği ışık miktarı güneşin gönderdiğinin 600 binde biri kadardır.

niçin gözyaşı dökeriz?
dünyadaki canlılardan sadece insan ruhsal nedenlerle ağlar. insanı farklı kılan bu durum şüphesiz yaşam tarihindeki evrimin bir sonucudur. aslında gözlerimize sürekli gözyaşı koruma amaçlı olarak salgılanmaktadır. fakat ağlama ruhsal bir boşalmadır. bu konuyu ilk inceleyen darwindir. daha sonra yapılan deneyler sonucu görüldü ki soğan doğrarken akan gözyaşlarının kimyasal yapıları farklıdır. ruhsal gözyaşları daha çok protein içermektedir. fakat henüz bu farkın nedeni açıklanamamıştır.