kültür.
okuma-yazma oranı % 95 civarında olup, okuma yazma bilmeyenler genelde 60 yaş ve üzeri insanlardır.
mülki idare.
şalpazarı ilçe merkezi ile geyikli beldesinde belediye teşkilatı mevcuttur. merkez belediyesine bağlı (6) mahalle, geyikli belediyesine bağlı (3) mahalle olmak üzere (9) mahalle ile ilçenin (23) köyü vardır. ayrıca yaz aylarında mezra hüviyeti kazanan (10) kadar yaylak vardır.arazi yapısı nedeniyle köylerin yerleşim durumu dağınıktır. köylerde mevcut evler birbirinden uzak olup, kamu hizmetlerinin götürülmesini zorlaştırmaktadır. ilçe merkezine en uzak köy 26 km., en yakın köy ise 4 km. mesafededir.
sosyal durum.
ilçe merkezindeki konutlar genellikle sağlığa elverişli olup, betonarme binalardan oluşmaktadır. ilçede resmi kurum ve okulların artmasıyla azda olsa konut sıkıntısı ortaya çıkmıştır. ilçenin engebeli bir arazi yapısına sahip olması yerleşimi olumsuz etkilemektedir.
köylerdeki konutlar ise geleneksel ahşap mimari şeklindedir. son yıllarda köylerde de betonarme konutlar inşa edilmektedir.ilçede sosyal yaşamı geliştirecek sinema, tiyatro gibi kültürel faaliyetler olmadığından halkın tek eğlence kaynağı televizyon ve yaz aylarında düzenlenen geleneksel şenlikleridir. ilçemiz merkezinde ve yaylalarında çok sayıda şenlik organize edilmektedir.ilçe insanlarına istihdam sağlayıcı yatırım ve işletme olmadığından halkın büyük bir kısmı mevsimlik ve daimi gurbet işçiliği, üretim düzeyi ve karlılık oranı düşük aile işletmeciliğine dayanan hayvancılık ve ziraat ile geçimlerini temin etmektedir.
tarihçe.
ilçenin eğitim ve kültür durumuna bakıldığında; cumhuriyetin ilanından sonra ilk eğitim kurumunun 1923 yılında geyikli beldesinde eğitim ve öğretime açıldığını görmekteyiz. bunu takiben 1928 yılında şalpazarı ilçe merkezi ile simenli köyünde ilkokul açılmıştır. günümüzde her köyde ilköğretim okulu mevcuttur. bu okulların pek çoğu taşımalı hale getirilmiştir. orta öğretime gelince; 1965 yılında şalpazarı lisesinin orta kısmı eğitim-öğretime açılmıştır. bugün ise bu okullara ilaveten geyikli beldesi, kasımağzı, doğancı, sayvança-tak ve gökçeköy köylerinde ikinci kademesi bulunan ilköğretim okulları mevcuttur.ilk lise olan şalpazarı lisesi 1975-1976 yılında eğitim-öğretime açılmıştır.ilçede okuma yazma oranı % 95 civarındadır. okur-yazar olmayanlar 60 yaş ve üzeri insanlardan oluşmaktadır. ilçe milli eğitim müdürlüğü yeni hükumet konağında hizmet vermekte olup, bu kurumda (1) müdür, (2) şube müdürü, (1) şef, (1) memur ve (3) hizmetli görev yapmaktadır. ilçemizde toplam 113 öğretmen ve 2019 öğrenci bulunmaktadır.
ilköğretim.
ilçe merkezinde (1), mahalle ve köylerde (10) olmak üzere toplam (11) ilköğretim okulu bulunmaktadır.
ortaöğretim.
sağlık meslek lisesi hariç diğer liseler kendi binalarında eğitim ve öğretimlerini devam ettirmektedirler. simenli ilköğretim okulu öne çıkan okullardandır.
halk eğitim merkezi.
ilçenin halk eğitim merkezi müdürlüğü 2 ağustos 1988 tarihinde kurulmuş olup, ilçe merkezinde bulunan çok programlı lise'de iskan edilmektedir. bu merkezde (1) müdür,(1) müdür yardımcısı, (-) memur ve (-) hizmetli ile görev yapmaktadır. halk eğitimi merkezince; bir önceki eğitim ve öğretim yılında (8) dalda (17) kurs açılmış olup, (163) kursiyer öğrenciye kurs tamamlama belgesi verilmiştir.
diğer.
ilçede özel şahıslara ait 2 kitabevi ve aylık yayınlanmakta olan 'yeni şalpazari' adlı mahalli gazete bulunmaktadır. ilçe merkezi ile geyikli beldesinde kültür bakanlığınca açılmış halk kütüphanesi mevcuttur. ilçede sinema, tiyatro ve benzeri faaliyetler olmadığından bu eksiklik tv kanallarından istifade ile giderilmeye çalışılmaktadır. folklorik etkinlik olarak yaz aylarında acısu, kadırga, alaca, sisdağı ve ağakonağı ile izmiş şenlikleri geleneksel olarak her yıl yapılmaktadır. yapılan bu şenliklerde yörenin folklorik özellikleri, yöresel el sanatları ve geleneksel kültür birikimleri ile ilçenin örf, adet, gelenek ve göreneklerini görmek mümkündür.
sağlık hizmetleri.
ilçe merkezinde (1), geyikli beldesinde (2), sütpınar köyünde (1), gökçeköy köyünde (1) olmak üzere ilçemizde toplam (5) sağlık ocağı vardır. merkez sağlık ocağında ; (3) doktor, (-) diş tabibi, (3) sağlık memuru, (1) çevre sağlık teknisyeni, (1) röntgen teknisyeni(vakfıkebir geçici görev), (1) laborant, (4) hemşire, (2) memur, (1) şoför, (1) hizmetli ile merkez sağlık ocağında görevli (2) ebe mevcut olup,ocağa bağlı köylerde bulunan sağlık evlerinde (-) adet ebe vardır. ocakta (2 ) adet ambulans bulunmaktadır. geyikli sağlık ocağında (1) doktor, (2) sağlık memuru, (1) hemşire(2) ebe (-) şoför ve (-) hizmetli ile ocağa bağlı (-) köyde bulunan sağlık evlerinde (-) ebe bulunmaktadır.sağlık ocağın (4) adet lojmanı vardır. geyikli şehit er halil karagöz sağlık ocağında; (1) doktor(asker),(1) sağlık memuru(askerde)ve (1) ebe vardır.ocağa bağlı (1) sağlık evinde ebe yoktur. sütpınar sağlık ocağında (1) doktor(merkez sağlık ocağında), (-) sağlık memuru, (-) hemşire (1) ebe mevcut olup,ocağa bağlı (1) adet sağlık evinin ebesi yoktur. gökçeköy sağlık ocağında (-) doktor, (-) sağlık memuru,(1) hemşire, (2) ebe,(-) hizmetli görev yapmaktadır. toplam itibariyle ocaklarda ve sağlık evlerinde (5) doktor,(-) diş hekimi (2) memur,(6)hemşire,(9) ebe,(1) şoför ve (1) hizmetliye ihtiyaç vardır. ilçemizde sağlık bakanlığına bağlı (1) sağlık meslek lisesi bulunmaktadır.
spor.
ilçede sportif amaçlı tesisler olmadığından yeterince spor faaliyetleri gösterilememektedir. buna rağmen ilçede geyiklispor kulübü mevcut olup, düzköy'de yapımı tamamlanan semt sahası 2002 yılında hizmete girmiştir. kabasakal, ağakonağı, geyikli beldesi, simenli köyü ve gökçeköy'de yapımına teşebbüs edilen spor sahası çalışmaları sonuçlandırılamamıştır. kapalı salon ve semt spor sahaları yapımı bu sahadaki boşluğun giderilmesi için öncelikli ihtiyaçtır.
ilçenin ekonomik durumu.
ilçe insanları ekonomik ihtiyaçlarını geçmişten bu güne gurbet işçiliği, çiftçilik ve hayvancılıkla temin etmişlerdir. ilçede istihdam sağlayıcı herhangi bir yatırım yoktur. tarıma elverişli toprakların az oluşu halkın başka geçim kaynakları aramasına neden olmaktadır. bunların içerisinde gurbet işçiliği ve memuriyet başta gelmektedir.
a)tarımsal faaliyetler mısır, fındık, patates, tereyağı ve diğer sebze çeşitleri tarımsal ürünleri teşkil eder, ancak bu mahsuller 3.000 civarındaki çiftçi ailesine ticari bir gelir getirmekten çok aile içerisinde tüketilmektedir. genel olarak 18.000 dekar alanda (-) ton fındık, 6.900 dekar alanda 1.890 ton mısır, 3.200 dekar alanda 5.600 ton patates üretilmekte olup, geriye kalan arazi çayır ve orman vasıflıdır. sadece fındık ürünü beşikdüzü fındık tarım satış kooperatifi ve tüccar tarafından satın alınarak pazarlanır.
b)hayvancılık ilçede süt ve et bazında hayvancılık üretimi % 40 yerli ve % 60 jersey melezi unsurlardan ibarettir. ilçede (7.000) adet büyükbaş, (4.000) adet küçükbaş hayvan ile az miktarda taşımacılıkta kullanılan katır, at ve eşek bulunmaktadır. ayrıca ilçe genelinde (1.000) adet tavuk mevcuttur. ilçe sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfınca geçen yıllarda süt sığırcılığı ve arıcılık projeleri' uygulamaya konulmuş ve projeler gelecek yıllara sari olarak devam etmektedir. son yıllarda arıcılık büyük gelişme kat etmiş olup, (5.850) adet fenni ve ilkel arı kovanı mevcuttur. bu kovanlardan elde edilen bal ilçe ekonomisine (1.170.000.000.000)tl. yıllık katkı sağlamaktadır. ilçede yerli hayvan ırkının ıslahı için damızlık jersey boğa ve yeteri kadar saf kan holştain ırkı düve getirilmiş olup, ilçe tarım müdürlüğünce kurulan suni tohumlama istasyonunda çalışmaları sürdürülmektedir. genel olarak tarım ve hayvancılık alanlarında yapılan üretim çalışmalarının ilçe ekonomisine katkısı toplam olarak (8.712.500.000.000.-)tl civarındadır. sütpınar köyü kalkındırma kooperatifince hazırlanan 100x2 süt sığırcılığı projesi gerçekleştirilerek getirilen süt inekleri hak sahiplerine dağıtılmıştır.
c)diğer ilçe halkı kooperatifleşme konusunda bilgi sahibi olmadığından uzun yıllar bu alanda herhangi bir gelişme olamamıştır. buna mukabil (2) adet tarım kredi kooperatifi, (1) adet esnaf odaları birliği ve (3) adet köy kalkınma kooperatifi mevcuttur.ilçede t.c. ziraat bankası şubesi mevcuttur. t.c. ziraat bankasında (8) adet personel bulunmaktadır.banka çiftçilerimize yönelik kredilendirme çalışmalarını sürdürmekte ve yılda (690) çiftçiye kooperatifler aracılığı ve doğrudan hayvancılık,çevirme,gübre ve donatım kredisi olarak toplam (1.745..643.150.400.- tl kredi sağlamakta, bu kredinin % 50'lik kısmı süre sonunda tahsil edilebilmektedir. ekonomiyi canlandırıcı mahdut sayıda sergi açılmakta olup, panayır olarak acısu, alaca, kadırga, sisdağı, ağakonağı ve izmiş şenliklerini sayabiliriz.
ilçenin altyapı ve ulaştırma durumu.
ilçemizde mevcut türkiye elektrik dağıtım a.ş. (tedaş) işletme başmühendisliği (6) adet personel ile hizmet vermekte olup, ilçe merkezi ve köylerin tamamında, yayla ve mezraların % 99'unde elektrik vardır. ilçenin elektrik ihtiyacı ulusal enerji hattından sağlanmaktadır. ilçeye bağlı köylerin su sorunu halledilmiş olup, şalpazarı ilçe merkezinde belediyeye ait su arıtma tesisi vardır. ilçenin kanalizasyonu yapılmış olmakla birlikte ihtiyaca cevap vermemektedir. bu nedenle ilçede mevcut yapılaşma sonucu konutların kanalizasyonu açıktan dereye verildiğinden halk sağlığını tehdit eder durumdadır. bu derenin ıslahı ve kanalizasyon çalışmaları merkez belediye başkanlığınca projesi dahilinde sürdürülmektedir. ilçenin karadeniz sahiline (beşikdüzü) bağlayan 15 km. uzunluğundaki yol kara yolları 10.bölge müdürlüğünce yapılıp asfaltlanmıştır. ilçede toplam olarak yaklaşık (270) km köy yolu ağı vardır. bu yol ağının 10 km asfalt, 6.2 km'lik bölümü betonlanmıştır. yolsuz köy bulunmamakla birlikte köy yollarının stabilize hale getirilmesi için program dahilinde altyapı çalışmaları sürdürülmektedir.
şalpazarı-gökçeköy-sinlice grup yolunun şalpazarı-acısu arası 9 km'lik bölümünün asfalt işlemleri bitirilerek hizmete açılmış olup, acısu-sinlice arası 12 km'lik bölümü komple yol olarak ihale edilmiş ve asfaltlama çalışmalarına müteahhidine başlanmıştır. yayla ve mezraların ulaşım sorunu özellikle yaz ayları için çözümlenmiş durumdadır.ilçe ptt müdürlüğünde (8) personel mevcut olup, türk telekom a.ş. şefliğinden (13) personel ile (6) otomatik santral ve (4652) aboneye hizmet vermektedir. telefonsuz köy yoktur. hatta 2005 itibarı ile geyikli, gökçeköy, sayvançatak, üzümözü köylerinde ve kadırga yaylasında otomatik santral mevcuttur.
trt televizyonunun 1. kanalı net, 2, 3, 4 ve trt gap kanalları kısmen izlenebilmektedir. ayrıca halk katkısı ile ilçe merkezine kurulan aktarıcılar ile özel televizyonların yayınları izlenebilmektedir.