toprak aşınması hakkında bilgiler listesi

toprak aşınması hakkında bilgiler listesi için eklenen 1 entry bulunmaktadır.
 

yüzyıllar boyu yağmurun, rüzgarın, don olaylarının, hatta insanların etkisiyle yer kabuğunun görünümü yavaş yavaş değişmiştir. bütün bu doğal ya da yapay kuvvetler zamanla en sert kayaları bile parçalayabilir ve böylece dünya'nın yüzey şekillerini tümüyle değiştirebilir.

yerkürenin bizim bulunduğumuz bölgelerinde su en önemli aşındırma etkenidir. yağmur suları vadilerin yamaçlarından dereler halinde akar ve ırmaklarla akarsuların yataklarında toplanarak geçtiği yerde vadiler açar. suyun bazı kayaları (özellikle kireç taşı kayalarını) oyarak düdenler ve mağaralar meydana getirdiği de olur. aynı şekilde deniz suları da yalıyarların tabanlarını aşındırır ve sonunda yalıyar çökerek geriler.

dağlarda ve soğuk iklimli bölgelerde don olayının aşındırıcı etkisi çok güçlüdür. toprağın çatlaklarından içeriye sızan su donunca hacmi genişler ve kayaları içten parçalar. bu soğuk bölgelerde karların oluşturduğu buzullar da geniş vadiler oyan önemli bir etkendir.

özellikle hızını ve şiddetini kesecek hiç bir engelin bulunmadığı çöllerde rüzgarın etkisi çok fazla olur. yerden kaldırdığı kum tanelerini yüzey şekillerinin üzerine savuran rüzgar, kayaların diplerini aşındırır ve koskoca kayaları bir mantar biçimine sokabilir.

nihayet, çevresindeki doğadan düşüncesizce yararlanmaya kalkışarak, rüzgarın önüne büyük bir engel olarak çıkan tepeleri ya da ormanları ortadan kaldıran, suların toprağa sızmasını kolaylaştıracak galeriler açan insanoğlu da, bütün bu aşındırma olaylarının etkisini arttırmakta yardımcı olur. böylece aşındırma olayları hiç durmaksızın dünyanın yüzey şekillerini bozar ve değiştirir; yeryüzünün görünümünü durmadan değiştirir.

insanoğlu, tarlasını ve evini korumak için toprak aşınmasıyla savaşmak zorundadır. dağların yamaçlarında, yağmur ve kar sularının akıp gitmesi için enlemesine hendekler açar. ovalarda, rüzgarı engelleyecek sıra halinde ağaçlar diker. tepelerin eteklerini ve kıyı kumullarını ağaçlandırarak toprağın ya da kumun kaymasını önler. deniz akıntılarını yavaşlatan dalgakıranlarla kıyıları denizin etkisinden korur.

 

Bu listeler ilginizi çekebilir!

üst bottom