deprem hakkında bilgiler listesi

bir başka tip deprem de "çöküntü" depremlerdir. bunlar yer altındaki boşlukların (mağara), kömür ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukları tavan blokunun çökmesi ile oluşurlar. hissedilme alanları yerel olup, enerjileri azdır, fazla zarar getirmezler.

büyük heyelanlar ve gökten düşen meteorların da küçük sarsıntılara neden olduğu bilinmektedir. odağı deniz dibinde olan derin deniz depremlerinden sonra, denizlerde, kıyılara kadar oluşan ve bazen kıyılarda büyük hasarlara neden olan dalgalar oluşur ki bunlara "tsunami" denir. deniz depremlerinin çok görüldüğü japonya'da, tsunami'den 1896 yılında 30.000 kişi ölmüştür.

depremle ilgili sıkça sorulan sorular.
dünyada kaydedilen en büyük deprem hangisidir?
1900'den bu yana kaydedilen en büyük deprem, 22 mayıs 1960'ta şili'de olmuştur (magnitude 9.5 mw).

yeryüzünde en az sallanan kıta hangisidir?
depremi en az olan kıta antarktikadır.

magnitüd ve şiddet arasındaki fark nedir?
magnitüd, depremin kaynağında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü; şiddet ise depremin yapılar ve insanlar üzerindeki etkilerinin bir ölçüsüdür.

depremin magnitüdü nedir?
depremin magnitüdü, belli bir zaman diliminde kaydedilen sismogram üzerindeki, deprem dalgalarının genliğinin logaritması olarak tanımlanır.

artçı deprem (aftershock) nedir?
ana depremi izleyen daha küçük sarsıntılar dizisidir.

artçı depremler (aftershocklar) ne kadar süre ile devam eder?
belli bir süresi yoktur, 1 ay da olabilir 2 yıl da sürebilir.

depremin şiddeti nedir?
depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin şiddeti olarak tanımlanır. şiddetin ölçüsü, insanların deprem sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam hasar gibi çeşitli kıstaslar göz önüe alınarak yapılır. şiddeti tanımlamak için birçok ölçek geliştirilmiştir. bunlardan en yaygın olarak kullanılanı "değiştirilmiş mercalli şiddet ölçeği" dir (modified mercalli (mm) intensity scale). bu ölçek, romen rakamları ile belirlenen 12 düzeyden oluşur. hiçbir matematiksel temeli olmayıp bütünü ile gözlemsel bilgilere dayanır.

depremler önceden belirlenebilir mi?
var olan koşullarda depremin önceden belirlenmesi olanaksızdır.

fay nedir?
yer kabuğunu oluşturan kayaçların, bir yüzey boyunca kırılması ve oluşan iki parçanın birbirine göre göreceli olarak yer değiştirmesidir.

kuzey anadolu fay hattı nedir?
doğuda karlıova ile batıda mudurnu vadisi arasında doğu-batı doğrultusunda bir yay gibi uzanır. dünya'nın en aktif ve en önemli kırık hatları arasında yer alan kuzey anadolu fay hattının uzunluğu yaklaşık 1200 km'dir; genişliği ise 100 m ile 10 km arasında değişir.

deprem nerelerde oluşur?
deprem, herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda oluşabilir. genel olarak depremlerin kabuğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir. dünya'nın çeşitli yerlerinde benzer nitelikte depremlerin tekrarlandığı gözlenmiştir ve bunlar hep levha sınırlarıdır. depremlerin yoğun olarak gözlendiği bölgeler, yeryüzünde üç ana kuşak oluşturur.

1. kuşak (pasifik deprem kuşağı): şili'den kuzeye doğru güney amerika kıyıları, orta amerika, meksika, abd'nin batı kıyıları ve alaska'nın güneyindeki aleutian adaları, japonya, filipinler, yeni gine, güney pasifik adaları ve yeni zelandayı içine alan en büyük deprem kuşağıdır. yeryüzündeki büyük depremleri %81'i bu kuşak üzerinde gerçekleşir.

2. kuşak (alpine): endonezya'dan (java-sumatra) başlayıp himalayalar ve akdeniz üzerinden atlantik okyanusu'na ulaşan kuşaktır. yeryüzündeki büyük depremlerin %17'si bu kuşakta oluşur.

3. kuşak (atlantik): bu kuşak atlantik okyanusu ortasında yer alan levha sınırı (atlantik okyanus sırtı) boyunca uzanır.

konveksiyon akımlarının yükseldiği yerlerde, levhalar birbirlerinden uzaklaşmakta ve buradan çıkan sıcak magma da okyanus ortası sırtlarını oluşturmaktadır. levhaların birbirlerine değdikleri bölgelerde sürtünmeler ve sıkışmalar olmakta, sürtünen levhalardan biri aşağıya manto'ya batmakta ve eriyerek yitme zonlarını oluşturmaktadır. konveksiyon akımlarının neden olduğu bu ardışıklı olay, taş kürenin altında devam edip gitmektedir.

işte yer kabuğunu oluşturan levhaların birbirine sürtündükleri, birbirlerini sıkıştırdıkları, birbirlerinin üstüne çıktıkları ya da altına girdikleri bu levhaların sınırları dünya'da depremlerin oldukları yerler olarak karşımıza çıkmaktadır. dünya'da olan depremlerin büyük çoğunluğu bu levhaların birbirlerini zorladıkları levha sınırlarında, dar kuşaklar üzerinde oluşmaktadır.

birbirlerini iten ya da diğerinin altına giren iki levha arasında, harekete engel olan bir sürtünme kuvveti vardır. bir levhanın hareket edebilmesi için, bu sürtünme kuvvetinin giderilmesi gerekir. itilmekte olan bir levha ile bir diğer levha arasında sürtünme kuvveti aşıldığı zaman bir hareket oluşur. bu hareket, çok kısa bir zaman biriminde gerçekleşir ve şok niteliğindedir. sonunda çok uzaklara kadar yayılabilen deprem (sarsıntı) dalgaları ortaya çıkar.

bu dalgalar geçtiği ortamları sarsarak ve depremin oluş yönünden uzaklaştıkça enerjisi azalarak yayılır. bu sırada yeryüzünde, bazen gözle görülebilen, kilometrelerce uzanabilen ve fay adı verilen arazi kırıkları oluşabilir. bu kırıklar bazen yeryüzünde gözlenemez, yüzey tabakaları ile gizlenmiş olabilir. bazen de eski bir depremden oluşmuş ve yeryüzü'ne kadar çıkmış, ancak zamanla örtülmüş bir fay yeniden oynayabilir.

depremlerinin oluşumunun bu şekilde ve "elastik geri sekme kuramı" adı altında anlatımı, 1911 yılında, amerikalı reid tarafından yapılmıştır ve laboratuvarlarda da denenerek ispatlanmıştır. bu kurama göre, herhangi bir noktada, zamana bağımlı olarak, yavaş yavaş oluşan birim deformasyon birikiminin elastik olarak depoladığı enerji, kritik bir değere eriştiğinde, fay düzlemi boyunca var olan sürtünme kuvvetini yenerek, fay çizgisinin her iki tarafındaki kayaç bloklarının birbirine göreli hareketlerini oluşturmaktadır.

bu olay ani yer değiştirme hareketidir. bu ani yer değiştirmeler ise bir noktada biriken birim deformasyon enerjisinin, açığa çıkması, boşalması, diğer bir deyişle mekanik enerjiye dönüşmesi ile ve sonuç olarak yer katmanlarının kırılma ve yırtılma hareketi ile olmaktadır.

aslında kayaların, önceden bir birim yer değiştirme birikimine uğramadan kırılmaları olanaksızdır. bu birim yer değiştirme hareketlerini, hareketsiz görülen yerkabuğunda, üst mantoda oluşan konveksiyon akımları oluşturmakta, kayalar belirli bir deformasyona kadar dayanıklılık gösterebilmekte ve sonrada kırılmaktadır.

işte bu kırılmalar sonucu depremler oluşmaktadır. bu olaydan sonra da kayalardan uzak zamandan beri birikmiş olan gerilmelerin ve enerjinin bir kısmı ya da tamamı giderilmiş olmaktadır. çoğunlukla bu deprem olayı esnasında oluşan faylarda, elastik geri sekmeler (atım), fayın her iki tarafında ve ters yönde oluşmaktadırlar.

faylar, genellikle hareket yönlerine göre isimlendirildiler. daha çok yatay hareket sonucu meydana gelen faylara "doğrultu atımlı fay" denir. fayın oluşturduğu iki ayrı blokun birbirlerine göreli olarak sağa veya sola hareketlerinden de bahsedilebilir ki bunlar sağ veya sol yönlü doğrultulu atımlı faya bir örnektir.

düşey hareketlerle meydana gelen faylara da "eğim atımlı fay" denir. fayların çoğunda hem yatay, hem de düşey hareket bulunabilir.

ailenizi yangın söndürme cihazı kullanma hususunda eğitin!
kalp masajı öğretilen bir ilk yardım kursuna kaydolun!
şimdiden sigortacınızdan randevu alıp, deprem sigortası hakkında görüşün. mal beyanınızı yapın. bu, deprem sonrası kaybınızı temin edecektir.
evinizi boşaltmanın planını yapın ve bunun alıştırmasını yapın!
çocuklarınıza deprem sırasında evde ya da okulda bulundukları zaman ne yapmaları hakkında bilgi verin. okullarının deprem planı olup olmadığını soruşturun ve izleyin.
ailenizle dışarıda bulundukları süre içerisinde iletişim kurabilmeyi düzene koyun. aile üyelerinin her birinin iletişim için gerekli olabilecek telefon numarası ve adresini yanında bulundurması gerekmektedir. eve ulaşılamadığı durumlar için alternatif bir randevu planlayın.
aileniz bireylerine acil durum yetkililerine güvenmeleri gerektiğini öğretin!.
radyo ve televizyon yayınları sizi bilgilendirecektir. acil telefon numaralarının telefon rehberinin iç kapağında ya da telefonun üzerinde bulundurulmasını sağlayın. bu numaraları, ancak, çok acil durumlarda kullanın. unutmayın, telefonunuz deprem sonrası çalışmayabilir veya çevir sesini düşürmek zaman alabilir.
aile üyelerinizin gaz, elektrik ve suyu kapamayı bilip bilmediklerinden emin olun. (gazı, kaçak ve yangın olmadığı durumlarda kapamayın. gaz kesildiği taktirde tekrar açmayı denemeyin; bu işlem uzman bir teknisyence yapılmalıdır.) planınız acil durum için gerekli malzeme ve gereçleri ihtiva eden bir liste içermelidir. acil durum planlarınızı komşularınızla paylaşın.

acil durum gereçlerimiz:
hiçbir yerden yardım almaksızın 72 saat veya daha uzun bir süre boyunca kendi başınıza evde, arabanızda veya iş yerinizde hayatta kalma mücadelesi vermeye hazırlıklı olun. aşağıdaki acil durum gereçlerini toplayın ve bunları güvenli bir şekilde muhafaza edilen, erişilmesi kolay acil durum çantasında saklayın.
ilk yardım çantası ve talimat kitapçığı.
sığınak: plastik muşamba, küçük bir çadır, acil durum battaniyesi, veya büyük çöp torbaları.
su: ağzı sıkı kapatılmış kırılmaz kaplarda kişi başına en az dört litre su. bir kişinin üç günlük su gereksinimi, en az 12 litredir.
acil durum çantanızda su arıtma tabletleri bulundurun. bilmelisiniz ki 41.5 litre temiz suya dört damla, 41.5 litre yağmur suyuna ise on damla çamaşır suyu damlatılarak güvenli içim sağlanır.
deprem sonrasında sular hala akıyorsa banyo küvetini ve diğer kapları doldurun. unutmayın ki, sıcak su tankında ve tuvalet rezervuarında da su mevcuttur.
konservelenmiş, kurutulmuş, el altında bulundurulabilecek bozulmayan yiyecekler, kurutulmuş meyveler ve kutulu meyve suları.taze kalmalarına dikkat ederek düzenli aralıklarla tüketin. konserve açacağını da unutmayın.
cep feneri ve yedek piller.yatağınızın yakınında cep feneri bulundurun.
radyo ve pilleri su geçirmez ayrı torbalarda saklayın.
bebekler ve yaşlılar için gerekli ilaçlar ve tedavi gereçleri. acil durum çantanızda en az bir haftalık gereç bulundurun. ilaç ve gözlüklerinizin reçete fotokopilerini yanınızda bulundurun.
kişisel tuvalet malzemeleri: tuvalet kağıdı, sabun, diş macunu, diş fırçası.
abc sınıfı yangın söndürme cihazı.yangın söndürme cihazınızı kullanım talimatlarına göre test ettikten sonra evinizin elverişli bir bölümünde muhafaza edin.
gazı kesebilmek için ingiliz anahtarı. acil yardım çantanıza yakın bir yerde saklayın.
ayakkabılarınız, sizi cam kırıklarından ve diğer yıkıntılardan koruyacak özellikte olmalıdır. nerede olursanız olun, ayakkabılarınızı yakınınızda bulundurun.

bulundurmayı isteyebileceğiniz diğer gereçler: eldivenler, kış kıyafetleri, su geçirmez kibrit ve mumlar : fakat bunları gaz sızıntısı bulunan ve yanıcı sıvı maddelerin döküldüğü yerlerde kullanmayın, telefon jetonu veya kartı, ailenizin her bir üyesi için uyku tulumu, çöp torbaları, portatif tuvalet, ip, koli bandı, levye veya manivela çubuğu, benzinli bir jeneratör ve uzatma kablosu, çocuklar için oyuncaklar (oyuncak bebekler) her bir şahıs için tahliye çantası, her bir araç için araç çantası, ofis çantası, tahliye çantası (evacuation pack).

bu listedeki eşyalar, evinizde bulunan acil durum çantasındaki gereçlere ektir. sözü geçen eşyalar tahliye söz konusu olduğunda kişinin tek başına taşıyabileceği ayrı bir çantada tutulmalıdır. küçük çocuklar, yetişkinler ve özürlüler için gerekli çantaları unutmayın. tahliye çantanız diğer acil durum gereçlerinizle birlikte güvenli bir yerde muhafaza edilmelidir.

72 saat yetecek suyu alınmış yiyecek, kurutulmuş meyve, yüksek enerji besinleri;
ilk yardım çantası ve kitapçığı;
hayatta kalma el kitabı;
el feneri ve pilleri;
jeton ve bozukluk içeren para;
aile ve arkadaş fotoğrafları;
eldivenler ve diğer kalın kıyafetler.
evinizde muhafaza edilmesi gereken malzemeler:
72 saat yetecek 12 litre şişelenmiş su;
pişirme kapları;
portatif radyo ve pilleri;
ilaçlar ve tuvalet eşyaları.

araç çantası:
bu listedeki eşyalar, evinizde bulunan acil durum çantasındaki gereçlere ektir. bunları aracınızda ayrı bir yerde bulundurunuz.

çekme halatı ve takoz, zincir;
en az dört litre şişe su;
konserve yiyecek, kurutulmuş meyve, fındık ve konserve açacağı;
yedek kıyafet ve bir sırt çantası;
uyku tulumu ve yer battaniyeleri;
ilk yardım çantası, ilaçlar;
el feneri ve yedek pilleri;
su geçirmez kibrit ve mumlar;
tuvalet kağıdı ve torbaları;
jeton ve bozukluk içeren para;
yaşadığınız bölgenin haritası;
kurşun, tükenmez kalem ve kağıt.
aynı zamanda, daima, aracınızın benzin deposunu en az 1/4 oranında dolu tutun.

ofis çantası:
bu listedeki eşyalar, evinizde bulunan acil durum çantasındaki gereçlere ektir. söz konusu eşyaları ofisinizin uygun bir yerinde muhafaza edin.

eldivenler, sert ayakkabılar ve kıyafetler;
acil durum battaniyeleri;
el feneri, radyo ve piller (su geçirmez çantalarda muhafaza edilmelidirler);
bir düdük;
kurutulmuş meyve, fındık ve yüksek enerji besinleri;
aile ve arkadaşlarınızın fotoğrafları;
isim, adres, sağlık bilgilerinizin yazılı bulunduğu bir kağıt;

evinizin hazırlanması;
evinizin deprem esnasında her bir bölümünün ne kadar şiddette hasar alabileceğini hesaba katarak evinizi incelemeye alın. eğer bir apartman dairesinde oturuyorsanız, tek katlı müstakil evlere nazaran daha fazla sarsıntı fakat daha az titreşim duyarsınız. ne yapacağınız hakkında emin olamadıysanız, uzmanların (sigorta, mühendisler, mimarlar) tavsiyelerini alınız.

önceki depremler göstermektedir ki aşağıda sıralanan maddeler dikkate değerdir:
evde doğabilecek tehlikeleri kontrol ediniz: ev temeline sabitli mi? duvarlar yandan destekli mi? bacalar dayanıksız mı? çatı kiremitleri gevşek mi? gereken tamiratları yapmaya hemen başlayın!
devrildiklerinde gaz ve su borularına hasar verebilecek su ısıtıcısı ve diğer aletlerinizi sıkılaştırın.
ağır eşyalarınızı üst raflara koymaktan kaçının; onları aşağı raflara koymaya özen gösterin.
aynaları ve asılı cisimleri sabitlemeye özen gösterin.
yatakları baca, cam, ağır resimlere yakın yerleştirmeyin. unutmayın, kapalı perdeler kırılan camları tutar.
televizyon, video, bilgisayar ve küçük aletlerin altlarına kaymayı önleyici lastik takozlar koyun.
değerli belgeleri, küçük manevi eşyaları yangın geçirmez bölmelerde muhafaza edin.
sağlam ayakkabı ve kıyafetlerinizi el altında bulundurun.
mutfak dolaplarına, çocukların açmasını önleyici mandallar koyun.
yanıcı maddeleri ve ev kimyasallarını ısıdan uzak tutun;güvenli bir dolapta saklayın.

deprem sırasında;
bir deprem sırasında nasıl davranmanız gerektiğine ilişkin bilgiler edinerek ve bunları uygulayarak kendinizi sakinleştirebilir, kendinizi ve ailenizi korumak için daha hazırlıklı olabilir ve başkalarına yardımcı olabilirsiniz. öncelikle evinizin her bir odasındaki güvenli noktaları belirleyin. güvenlikli noktaya yerleşme alıştırmalarıyla bu bilgiyi pekiştirin. bu, özellikle çocuklar için önemli bir adımdır. deprem başladığında nerede olursanız olun, hemen kendinizi korumaya alın ve sarsıntı durana kadar orada kalın.

eğer bina içindeyseniz;
orada kalın; dışarıya koşmayın.
sağlam bir masa, mobilya vb. eşya altında ya da yanında kendinizi korumaya alın ve ona tutunun.
eğer koridordaysanız;
duvarın dibine sinin.
eşikte durmayın; kapı çarpacak ve yaralanmanıza neden olacaktır.
başınızı ve yüzünüzü koruyun.
pencereler, cam bölmeler, aynalar, ocaklar, kitaplıklar, yüksek mobilyalar ve gevşek yapı elemanlarından uzak durun.
eğer tekerlekli sandalyede iseniz;
tekerlekleri kilitleyerek başınızı ve boynunuzu korumaya alın.

eğer oteldeyseniz;
otel odanızda sığınabileceğiniz en güvenli noktayı belirleyin.
otel güvenlik talimatını okuyun ve katta bulunan acil çıkış noktalarını öğrenin.
otelde kalırken, ayakkabılarınızı yatak altında, elbiselerinizi yakınınızda tutun.
seyahate çıkarken yanınıza küçük bir radyo ile el lambası almayı ihmal etmeyin.
asansör kullanmayın.
deprem sırasında asansördeyseniz;
kat çıkış düğmelerine basarak katta durdurun ve en seri biçimde asansörü terk edin.

eğer açık havadaysanız;
olduğunuz yerde kalın.
pencerelerden, binalardan, elektrik tellerinden ve direklerden uzak, güvenli bir noktaya doğru gitmeye çalışın.

eğer araçtaysanız;
güvenli bir yere yanaştırmaya çalışın.
yolu kapatmamaya özen gösterin.
köprülerden, alt ve üst geçitlerden ve binalardan olabildiğince uzağa park etmeye çalışın.

eğer kalabalık bir topluluktaysanız;
ezilmeyeceğiniz bir noktaya sığınmaya çalışın.
yüksek yapıların bulunduğu yaya yolları özellikle tehlikelidir.
eğer içerideyseniz, devrilen kolonlar vb. çarpacağı için dışarıya koşmayın.
alışveriş merkezlerinde, en yakın mağazaya sığının.
pencerelerden, vitrinlerden, projektörlerden, ağır eşyalarla dolu raflardan uzak durun.

eğer okuldaysanız;
bir sıra ya da masa altına sığının ve ona sıkıca tutunun.
yüzünüzü pencereden uzak tutun.

eğer otobüsteyseniz;
otobüs durana kadar koltuğunuzda kalın.

her nerede olursanız olun, zeminin şiddetle hareket etmesi olasılığına hazır olun. örtünün, kendinizi sağlam bir nesnenin korumasına alın. bunu yapamıyorsanız, yere çökün, başınızı ve yüzünüzü koruyacak biçimde kapanın. ilk sarsıntıyı izleyecek diğer sarsıntılara da hazır olun.

depremden sonra.
muhtemel bir depreme karşı hazırlık, sallanmalar bittikten sonra meydana gelen şoklar, yangınlar ve çok yıkıcı hasarlar söz konusu olduğunda ne yapmak ve ne yapmamak gerektiğini de içerir. sözü geçen tehlikelere karşı soğukkanlı olun, sakin davranın. öncelikle, hayatı tehdit eden durumları dikkate alın. unutmayın ki, 72 saatten daha uzun bir süre yalnız başınıza kalabilirsiniz.

evinizde hasar olup olmadığını kontrol edin.
kendinizin ve yanınızdaki diğer insanların yaralanma durumlarını kontrol edin; hızlı ve dikkatli bir şekilde ilk yardım uygulayın.
bulunduğunuz yerden ayrılıyorsanız yerinizi bildirin, acil durum çantanızı yanınıza alın.
elektrik, su ve hava gazını kontrol etmek için bir cep feneri kullanın. hasar yoksa hiçbirini kapatmayın. sızan hava gazı koku verecektir. gaz kaçağı ve yanıcı sızıntısı olmadığından emin olana dek kibrit ateşlemeyin, ışıkları yakmayın.
mevsim kış ise veya depremden kalma yıkıntılar, özellikle cam kırıkları varsa, sağlam, dayanıklı ayakkabı, eldiven ve giyecekler giyin.
kendi ailenizle ilgilendikten sonra komşularınızı kontrol edin. deprem sonrası ilk yardım aile ve arkadaşlardan gelir.
acil yardıma ihtiyaç duyarsanız camlara bir yardım işareti not edin.
ürkmüş evcil hayvanları sakinleştirin ve korumanıza alın.
size yakın mesafedeki lağım borularının kırıldığından şüphe ediyorsanız sifonu kullanmayın.
davetsiz misafirlere karşı evinizi güvenlikte tutun.
pilli radyonuzu (veya araba radyosu) açın ve acil durum talimatlarını dinleyin.
yıkılmış elektrik hatlarından en az on metre uzak durun.
deni kenarı yerleşimlerinde, dev dalgalar oluşması olasılığına karşı deniz kenarına yaklaşmaktan kaçının.

daha fazlasını yapmak istiyor musunuz?
bu ilkeleri dikkate aldığınıza göre kendinizi ve diğerlerini korumak için daha başka adımlar atabilirsiniz. unutmayın ki, 72 saat veya daha uzun bir süre yalnız başınıza kalabilirsiniz. yaptığınız her şey bulunduğunuz koşullara bağlı olacaktır. yeterli derecede deprem sigortanızın bulunup bulunmadığını sigorta yetkilinizden öğrenin.

poliçenizin neleri kapsadığını araştırın ve muhtemel depremden oluşabilecek maddi kaybınızı en aza indirecek bir kapsamda korunup korunmadığınızı saptayın. varsa, sivil savunmanın ya da belediyenizin acil durum programına gönüllü olarak katılın.

yaşlı komşularınıza evlerini depreme karşı hazırlamalarına yardım ederek, her birini depremden sonra kontrol ederek ve evcil hayvanlarla ilgilenerek deprem hazırlıklarında çevrenize örnek olun. eczane ve diğer mağazalar kapalı olduğunda bebekler, yaşlılar ve özürlüler için gerekli ihtiyaçların planını çıkarın.

aile bireylerinizin hareketlerinde durağanlık, görme ve duyma yetilerinde bozulma varsa, ilgili sağlık ve bakım kurumlarının adreslerini listenize ekleyin..yaşam desteği için elektriğe veya tekerlekli sandalyeye bağlıysanız, ilaveten benzinli küçük bir jeneratör isteyebilirsiniz.

en az 72 saat kendinize yetebilmenizi ve rahat etmenizi sağlayan gereçleri gözden geçirin. bu esaslara ek olarak almak isteyebileceğiniz plastik çarşaf, toz maskeleri veya çocuklar için oyunlar ve onları rahat ettirici eşyalar gibi pek çok eşya bulunmaktadır.

duyulmayan : titreşimler insanlar tarafından hissedilmeyip, yalnız sismograflarca kaydedilirler.
çok hafif : sarsıntılar yapıların en üst katlarında bulunan az sayıda kişi tarafından hissedilir.
hafif : deprem, ev içerisinde az kişi, dışarıda ise sadece uygun şartlar altındaki kişiler tarafından hissedilir. sarsıntı, yoldan geçen hafif bir kamyonetin meydana getirdiği sallantı gibidir. dikkatli kişiler, üst katlarda daha belirli olan asılmış eşyalardaki hafif sallantıyı izleyebilirler.
orta şiddetli : deprem ev içerisinde çok, dışarıda ise az kişi tarafından hissedilir. sarsıntı, yoldan geçen ağır yüklü bir kamyonun oluşturduğu sallantı gibidir. kapı, pencere ve mutfak eşyaları titrer, asılı eşyalar biraz sallanır. ağzı açık kaplarda olan sıvılar biraz dökülür. araç içerisindeki kişiler sallantıyı hissetmezler.
şiddetli : deprem, yapı içerisinde herkes, dışarıda ise çok kişi tarafından hissedilir. uyumakta olan çok kişi uyanır, az sayıda dışarı kaçan olur. hayvanlar huysuzlanmaya başlar. yapılar, baştan aşağıya titrerler, asılmış eşyalar ve duvarlara asılmış resimler önemli derecede sarsılır. sarkaçlı saatler durur. az miktarda sabit olmayan eşyalar yerlerini değiştirebilirler ya da devrilebilirler. açık kapı ve pencereler şiddetle itilip kapanırlar, iyi kilitlenmemiş kapalı kapılar açılabilir. iyice dolu, ağzı açık kaplardaki sıvılar dökülür. sarsıntı yapı içerisine ağır bir eşyanın düşmesi gibi hissedilir.
a tipi yapılarda hafif hasar olabilir.
bazen kaynak sularının debisi değişebilir.
çok şiddetli : deprem ev içerisinde ve dışarıda hemen hemen herkes tarafından hissedilir. ev içerisindeki birçok kişi korkar ve dışarı kaçarlar, bazı kişiler dengelerini kaybederler. evcil hayvanlar ağıllarından dışarı kaçarlar. bazı hallerde tabak, bardak gibi cam eşyalar kırılabilir, kitaplar raflardan aşağıya düşerler. ağır mobilyalar yerlerini değiştirirler.
a tipi çok ve b tipi az yapılarda hafif hasar ve a tipi az yapıda orta hasar görülür.
bazı durumlarda nemli zeminlerde 1 cm.genişliğinde çatlaklar olabilir. dağlarda rastgele yer kaymaları, pınar sularında ve yeraltı su düzeylerinde değişiklikler görülebilir.
hasar yapıcı : herkes korkar ve dışarı kaçar, pek çok kişi oturdukları yerden kalkmakta güçlük çekerler. sarsıntı, araç kullanan kişiler tarafından önemli olarak hissedilir.
c tipi çok binada hafif hasar, b tipi çok binada orta hasar, a tipi çok binada ağır hasar, a tipi az binada yıkıntı görülür.
sular çalkalanır ve bulanır. kaynak suyu debisi ve yeraltı su düzeyi değişebilir. bazı durumlarda kaynak suları kesilir ya da kuru kaynaklar yeniden akmaya başlar. bir kısım kum çakıl birikintilerinde kaymalar olur. yollarda heyelan ve çatlama olabilir. yeraltı boruları ek yerlerinden hasara uğrayabilir. taş duvarlarda çatlak ve yarıklar oluşur.
yıkıcı : korku ve panik meydana gelir. araç kullanan kişiler rahatsız olur. ağaç dalları kırılıp, düşer. en ağır mobilyalar bile hareket eder ya da yer değiştirerek devrilir. asılı lambalar zarar görür.
c tipi çok yapıda orta hasar, c tipi az yapıda ağır hasar, b tipi çok yapıda ağır hasar, a tipi çok yapıda yıkıntı görülür. boruların ek yerleri kırılır. abide ve heykeller hareket eder ya da burkulur. mezar taşları devrilir. taş duvarlar yıkılır.
dik şevli yol kenarlarında ve vadi içlerinde küçük yer kaymaları olabilir. zeminde farklı genişliklerde cm.ölçüsünde çatlaklar oluşabilir. göl suları bulanır, yeni kaynaklar meydana çıkabilir. kuru kaynak sularının akıntıları ve yeraltı su düzeyleri değişir.
çok yıkıcı : genel panik. mobilyalarda önemli hasar olur. hayvanlar rastgele öte beriye kaçışır ve bağrışırlar.
c tipi çok yapıda ağır hasar, c tipi az yapıda yıkıntı, b tipi çok yapıda yıkıntı, b tipi az yapıda fazla yıkıntı ve a tipi çok yapıda fazla yıkıntı görülür. heykel ve sütunlar düşer. bentlerde önemli hasarlar olur. toprak altındaki borular kırılır. demir yolu rayları eğrilip, bükülür yollar bozulur.
düzlük yerlerde çokça su, kum ve çamur tasmaları görülür. zeminde 10 cm. genişliğine dek çatlaklar oluşur. eğimli yerlerde ve nehir teraslarında bu çatlaklar 10 cm.den daha büyüktür. bunların dışında, çok sayıda hafif çatlaklar görülür. kaya düşmeleri, birçok yer kaymaları ve dağ kaymaları, sularda büyük dalgalanmalar meydana gelebilir. kuru kayalar yeniden sulanır, sulu olanlar kurur.
ağır yıkıcı : c tipi çok yapıda yıkıntı, c tipi az yapıda yıkıntı, b tipi çok yapıda fazla yıkıntı, a tipi pek çok yapıda fazla yıkıntı görülür. baraj, bent ve köprülerde önemli hasarlar olur. tren yolu rayları eğrilir. yer altındaki borular kırılır ya da eğrilir. asfalt ve parke yollarda kasisler oluşur.
zeminde birkaç desimetre ölçüsünde çatlaklar oluşabilir. bazen 1 m genişliğinde çatlaklar da olabilir. nehir teraslarında ve dik meyilli yerlerde büyük heyelanlar olur. büyük kaya düşmeleri meydana gelir. yeraltı su seviyesi değişir. kanal, göl ve nehir suları karalar üzerine taşar. yeni göller oluşabilir.
çok ağır yıkıcı : iyi yapılmış yapılarda, köprülerde, su bentleri, barajlar ve tren yolu raylarında tehlikeli hasarlar olur. yol ve caddeler kullanılmaz hale gelir. yer altındaki borular kırılır.
yer, yatay ve düşey doğrultudaki hareketler nedeniyle geniş yarık ve çatlaklar tarafından önemli biçimde bozulur. çok sayıda yer kayması ve kaya düşmesi meydana gelir. kum ve çamur fışkırmaları görülür.
yok edici : pratik olarak toprağın altında ve üstündeki tüm yapılar baştan başa yıkıntıya uğrar.
yer yüzeyi büsbütün değişir. geniş ölçüde çatlak ve yarıklarda, yatay ve düşey hareketlerin yön miktarları izlenebilir. kaya düşmeleri ve nehir alanlarındaki göçmeler çok geniş bir bölgeyi kaplarlar. yeni göller ve çağlayanlar oluşur.

deniz dalgaları (tsunami): okyanus tabanında meydana gelen büyük çaplı hareketlenme sonucu ortaya çıkan dev deniz dalgaları.

deprem (earthquake): yer'in, yüzeyin altındaki kayaların ani hareketi sonucunda silkinmesi.

deprem fırtınası (earthquake swarm): sınırlı bir alanda ve sürede gerçekleşen, ana şoktan ayrı, bir dizi küçük deprem.

elastik dalga (elastic wave): bir tür elastik deformasyon (etki eden güçler, ortadan kalktığında yok olan bir şekil değişikliği) sonucu ilerleyen dalga. sismik dalgalar buna örnektir.

episantır - merkez üstü (epicenter): yer kabuğu içinde bulunan odak noktasının, yeryüzündeki iz düşümü.

episantır uzaklığı: yeryüzündeki bir noktadan episantıra olan uzaklık.

fay 'kırık' (fault): yer kabuğu ve üst mantoda, kaya tabakalarının, koptuğu ve kaynadığı yerdeki zayıf nokta. başka bir deyişle, yerkabuğundaki deformasyon enerjisinin artması sonucu, kayaç kütlelerinin, bir kırılma düzlemi boyunca yerlerinden kaymasıyla ortaya çıkan kırık faylar, depremler sonucunda ortaya çıkar. depremlerde, daha önceden var olan faylar boyunca ortaya çıkar.

faz (phase): farklı bir tür sismik dalganın gelişini belirleyen ve sismogramda görülen bir hareket ya da osilasyon.

ilk varış (first arrival): bir kaynaktan gelen sismik dalgaya atfedilen ilk kayıtlı sinyal.

izoseist (isoseimal): yeryüzünde deprem şiddetinin aynı olduğu noktaları birbirine bağlayan eğri.

kırılma (refract): bükülme ya da yön değiştirme.

kıt'asal kayma (continental drift): ilk kez alfred wegener tarafından öne sürülen ve dünya kıt'alarının başta tek bir parça olduğunu söyleyen kuram. kara parçaları, buradan koparak, uzaklaştı ve kıt'aları oluşturdu.

büyük deprem (major earthquake): richter ölçeğinde büyüklüğü 7 ile 7.99 arasında olan deprem.

merkezi varış açısı (central angle): merkez üssü, yerin merkezi ve kayıt istasyonu arasındaki açı.

mikro deprem (microearthquake): richter ölçeğinde büyüklüğü 2 ya da daha düşük olan deprem.

odak (focus, hypocenter): depremin yer kabuğu içinde başladığı ve enerjinin açığa çıktığı nokta.

odak (focus): bir depremin ilk hareketinin ve elastik dalgalarının kaynağı olan yerin içindeki nokta.

odak uzaklığı: yeryüzündeki bir noktadan, odağa olan uzaklık.

öncü deprem (foreshock): daha büyük bir depremden ya da ana şoktan birkaç saniye ya da birkaç hafta önce gelen ve büyük depremin kırılma alanının içinde ya da yakınında ortaya çıkan küçük titreme.

periyod (period): iki dalga tepesi arasındaki zaman.

richter ölçeği (richter scale): bir depremin kuvvetini ölçmeye yarayan sistem. 1935'te charles richter tarafından geliştirilmiştir. matematiksel formüllerden oluşur, fiziksel bir araç değildir.

sismik (seismic): depremle ilgili olan.

sismik deniz dalgası (seismic sea wave): denizaltı depremi sonucu ortaya çıkan tsunami.

sismik kaynak (seismic source): deprem tehlikesi yaratabilecek bölgeler. bu bölgeler, uygulamada nokta, çizgi ve alan biçiminde dönüştürülmüşlerdir.

sismik sabit (seismic contstrant): deprem riskleriyle ilgili yapı kodlarında, bir binanın dayanması gereken hızlanma değeri.

sismik zon (seismic zone): depremlerin olduğunun bilindiği bölge.

sismograf (seismograph): yer'in hareketlerini, özellikle de depremleri kaydeden cihaz.

sismogram (seismogram): depremin bir sismograf tarafından kaydedilen, yazılı kaydı.

sismolog (seismologist): deprem bilimci.

sismometri (seismometry): depremle ilgili ölçümleri konu alan dal.

şiddet (intensity): herhangi bir derinlikte olan bir depremin, yeryüzünde hissedildiği bir noktadaki gücünün ölçüsü. deprem şiddetini belirlemek için yapılan ve depremin insan, eşya, yapı ve yere yaptığı etkilerin derecesine dayanan ölçek.

şiddet (intensity): belirli bir yerdeki depremin insanlar, yapılar ve toprak üzerindeki etkisinin ölçüsü. şiddet yalnızca depremin büyüklüğüne değil merkez üssünden uzaklığına ve o yerin yapısına bağlıdır.

teknonik (tectonic): yerkabuğunun biçim değiştirmesi sonucunda ortaya çıkan yapıya ilişkin. (yapı:kayaç kütlelerinin kıvrılma, kırılma gibi biçim değiştirme olayları sonucu birbirleriyle ilgili durumları)

tekrarlama aralığı (recurrence interval): sismik olarak aktif bir bölgede depremler arasındaki ortama süre.

yansıma (reflect): bir % sekme.

yırtılma zonu (repture zone): bir deprem sırasında faylanmanın meydana geldiği yeryüzü alanı. toplu iğne başından, yüzlerce kilometrelik bir alana kadar değişebilir.

zemin ivmesi (ground acceleration): zemin üzerindeki bir birim kütlenin üzerine deprem nedeniyle gelen kuvvetin ölçüsü olan zemin hareket parametresi. deprem sırasında yapıyı etkileyen yanal yükler, zemin ivmesinin sonucu olarak ortaya çıktığından, yapı mühendisliğinde en yaygın kullanılan parametre, en büyük zemin ivmesidir.